Bizim İngilizce öğrendiğimiz dönemde, gramer derslerinde öğrencilere kalıplar verilirdi. Gerçi İngilizce deyince aslında akla gelen gramer bilgisiydi. Bu yanlış tavrı bu günde görebiliriz. Gramer kalıplarının, sözgelimi “present tense”’in bütün cümle modellerini gören ve ezberleyen öğrenci o tensi öğrendiğini düşünüyor. Hâlbuki daha önceden hazmetmediğiniz bir konunun yapısını toptan ezberlemeye veya öğrenmeye çalışmak, sizi sadece kafa karışıklığına götürür. Birbirine benzeyen şeyleri aynı anda veya çok kısa bir zaman içinde öğrenmenin garanti ettiği bir şey vardır: Konuları ve ayrıntıları birbirleriyle karıştırmak.
İkinci olarak belirtmek istediğim konuysa, bence en önemli olanıdır. Öğrenciler gramer öğrenirken, biraz da öğretmenlerin marifetiyle şunu göz ardı ederler: Gramer, anlamın kölesidir. Gramer, bir mesajı iletmek için kullanılan bir araçtır. Sözgelimi iki “tense” birbirinden farklıysa, bunun sebebi farklı mesajlar taşımalarıdır. Onların farklı oluşunun bir anlamı vardır. Gramer yapılarının karmaşık olması, bizi yormak amacı taşımaz, karmaşık anlamları taşıyabilmek amacı taşır.
Dolayısıyla ben bir gramer yapısını öğretmeden önce, ilk olarak onun taşıdığı anlamın kavranmasını sağlarım. Öğrenci, öncelikle bir gramer yapısının ne amaca hizmet edeceğini öğrenmelidir. İnsanlar, bir mesajı vermek isterler ve bu mesajı taşımak için en uygun yapı hangisiyse onu kullanırlar. Anlam taşımayan bir yapı anlamsızdır. İletişimsel bir ihtiyacı veya nüansı kavrayamayan bir öğrenci, o nüansı veya ihtiyacı yüklenen bir gramer yapısını anlayamaz.
Öğrencilere tensleri veya diğer gramer yapılarını öğretiriz. Öğrencilerimiz de bunların birer araç olduğunu, taşınmak istenen mesaj göre kullanıldıklarını farkına varmaz. Formüller ezberlenir, halbuki öncelikle anlaşılması gereken şeyler bağlamlardır. Mesela “if clause” konusunda öğrenci formüller ezberler, ama kullanamaz. Çünkü formüller tek başına anlamsızdır. Önce “eğer”le başlayan bir cümle kurduğunda hayal mi kuruyor, bir gerçeği mi söyleyecek yoksa geçmişi mi kritik edecek, buna karar vermelidir. Ne söylemek istediğini bilen birisi, ihtiyacı olan hangi gramer kalıbını öğrenecektir. Beynimiz ve kalbimiz mesaja odaklıdır. Onlara bağlamı tanımlayınca, yapıları ve bağlam farklılıklarından doğan farklı yapıları kullanmak ihtiyacını anlar ve gereğini yapar.
Sözgelimi geniş zamanın “alışkanlık ve adetlerimizi” anlatmak için kullanıldığını kavratmadan, öğrencilere bu “tense”in kurallarını öğretmenin anlamı yoktur. Elinizde bir araç var ama ne zaman kullanacağınızı bilmiyorsunuz. Bu araç ne işe yarar? Simple present tense’in kurallarını ezberlediniz ama nerede hangi anlamda, ne için kullanılır bilmiyorsunuz. Sizce bu tensin iskeletini bilmek işe yarar mı? Bence hayır.
Bu konuda söylediklerim size anlamsız gelebilir. Fakat özellikle son zamanlarda bunu çok sık gözlemliyorum. İngilizce veya yabancı dil öğrenenler, gramer kalıplarını ezberlemekle dili kavradıklarını düşünüyorlar. Halbuki asıl olan, bağlamdır. Burada sorulacak sorular şunlardır: “Ben hangi mesajı verdiğim zaman bu kalıbı kullanmalıyım? Bu gramer kalıbı hangi anlamı-mesajı taşımaya yarar? Bu iki yapı arasındaki fark, hangi anlam farkından dolayı ortaya çıkmıştır?”
Bu soruların cevaplarını net bir şekilde anladığınızda, gramer öğrenmek, keyifli bir süreç haline gelecektir.
Dolayısıyla gramer derslerinde öncelikle durum belirten hikâyeler kullanırım: “Eve geldiniz ve çoktan yemek yendiğini gördünüz” veya “siz eve ulaştığınızda, herkesin masada yemek yediğini gördünüz” gibi ifadelerle, zihinde bir durumun resmini çizmeye çalışırım.
Çünkü, başka insanlara bazı resimleri canlı bir şekilde iletebilmek için gramer kalıplarını kullanırız.
Haksız mıyım?
-----------------
-------------------------
Savaş ŞENEL: İngilizce Öğretmeni, İletişim Danışmanı, Okunaklı-Anlaşılır Yazarlık Koçu
savassenel@gmail.com, savassenel@yahoo.com
Yüz yüze ve Online (Skype , Google Drive) verdiği dersler Eğitimler
Yurtdışı Eğitim Danışmanlığı Hizmetleri
savassenel@gmail.com, savassenel@yahoo.com
Yüz yüze ve Online (Skype , Google Drive) verdiği dersler Eğitimler
Yurtdışı Eğitim Danışmanlığı Hizmetleri
SAVAŞ ŞENEL KİTAPLARI
AZ ACILI VE KALICI İNGİLİZCE-YABANCI DİL ÖĞRENMEK İÇİN PÜF NOKTALARI
Kitabın Tanıtım Videosu
Kitabın Tanıtım Yazısı
Kitabın Facebook sayfası
Kitabı buradan satın alabilirsiniz: Kitapyurdu.com
(Kitabı İmzalı Edinmek İsterseniz Bize Yazınız: savassenel@gmail.com)
AZ ACILI VE KALICI İNGİLİZCE-YABANCI DİL ÖĞRENMEK İÇİN PÜF NOKTALARI
Kitabın Tanıtım Videosu
Kitabın Tanıtım Yazısı
Kitabın Facebook sayfası
Kitabı buradan satın alabilirsiniz: Kitapyurdu.com
ÇAY SAATİ İÇİN HAFİF YAZILAR
(Kitabı İmzalı Edinmek İsterseniz Bize Yazınız: savassenel@gmail.com)
HAYATI ISKALAMA LÜKSÜN YOK
(Kitabı İmzalı Edinmek İsterseniz Bize Yazınız: savassenel@gmail.com)
-------------------
No comments:
Post a Comment