
Yıllarca İngilizce öğretmenliği yapmakta olan birisi
olarak, Türkçe konuşurken yabancı kelimeler, sözgelimi İngilizce kelimeler
kullanmaktan kaçındım. Aslında bazı sözcükleirn artık bizim için yabancı birer
sözcük olup-olmadıkları sıkça tartışılıyor. Fakat benim bu yazımda sözünü
ettiklerim daha çok sesletimiyle, sözdizimiyle yabancı olduğu hemen
"sırıtan" kelimeler veya "kendine iyi bak!" gibi
kullanımlardır. Sözgelimi, “bugün off oldum” ifadesinde yer alan “off” kelimesi
gibi. (Not: bu cümleyi kullanan birisi, gününün verimli geçmediğini anlatmaya
çalışıyor!) Ayrıca “gösteri” kelimesi yerine olur-olmaz yerde “Performans” ve “Ameliyat”
yerine “operasyon” kelimelerinin kullanılmaları da, bu hastalığın önemli
göstergelerinden…
Neden?
Anadili Türkçe olan bir kişinin, Türkçe konuşurken aslında dilimizde karşılıkları olduğu hâlde, yabancı kelimeler kullanıyor olmasının bir kaç sebebi olduğunu düşünüyorum:
Anadili Türkçe olan bir kişinin, Türkçe konuşurken aslında dilimizde karşılıkları olduğu hâlde, yabancı kelimeler kullanıyor olmasının bir kaç sebebi olduğunu düşünüyorum:
Dikkatsizlik
Türkçe’de karşılığı olan kelimeleri kullanmak
konusundaki dikkatsizliktir. Herhangi bir yabancı kelimeyi çokça duyan veya
yabancı dil öğrenmekte olan kişiler, aslında anadilde karşılığı olan yabancı
kelimeleri kullanırlar. İnsanlar yeni öğrendikleri kelimeleri ağızlarından kaçırabilirler.
Bu mazur görülebilir. Ama sıkça tekrarı, üzerinde düşünülmesi gereken bir
konudur.
Anadildeki
yetersizlik
İkincisi, konuşmalarında yabancı kelimeler kullanan birisi, ana dilini de iyi bilmiyor olabilir. Elimizde bulunan parçalı kumaşları birleştirip, sözgelimi masa örtüsü yaptığımız gibi, tam olarak bilmediğimiz iki dili de birleştirip derdimizi anlatmaya çalışabiliriz. Ana diline hâkim olmayanlar, sık sık yabancı kelimeler kullanırlar. Bu tür insanlar, sözgelimi İngilizce konuşurken de Türkçe kelimeler kullanabilirler. Çünkü ne anadillerini ne de yabancı dili tam olarak bilmediklerinden, bir oradan bir buradan devam ederler!
İkincisi, konuşmalarında yabancı kelimeler kullanan birisi, ana dilini de iyi bilmiyor olabilir. Elimizde bulunan parçalı kumaşları birleştirip, sözgelimi masa örtüsü yaptığımız gibi, tam olarak bilmediğimiz iki dili de birleştirip derdimizi anlatmaya çalışabiliriz. Ana diline hâkim olmayanlar, sık sık yabancı kelimeler kullanırlar. Bu tür insanlar, sözgelimi İngilizce konuşurken de Türkçe kelimeler kullanabilirler. Çünkü ne anadillerini ne de yabancı dili tam olarak bilmediklerinden, bir oradan bir buradan devam ederler!
Türkçe’nin
zayıf düşürülmesi
Bir sebep de bugünlerde zayıf düşürülen
Türkçemizdir. Sadeleştirme adına güdükleşen bir Türkçe’yle konuşuyoruz.
Sözgelimi Türkçe’de tartışma diyoruz. “Babamla tartıştık” diyen birisinin
babasıyla kavga mı ettiğini yoksa fikir alışverişi mi yaptığını anlamak mümkün
değildir. Halbuki müzakere, münazara, münakaşa v.s gibi kelimeler sadeleşme
kurbanı olmasalardı, bu kadar sıkıntı yaşamazdık. Oysa İngilizce’de nüans
belirten bir yığın kelime vardır. (Discussion, despute, debate v.s)
Meslekî
Terimlerin İngilizce olması
Dördüncüsü, bazı mesleki alanların başka ülkelerde doğmuş olmaları da, anadilimizi konuşurken yabancı kelimeler kullanmamıza sebep olurlar. Sözgelimi, internetle ilgili terimlerin İngilizce olması neredeyse kaçınılmazdır. Türkçeleştirmeye çalıştıkça da konu daha bir karışık hâl alıyor. Bu, durumda ne yapılabilir, uzun boylu bir şekilde tartışmak, müzakere etmek gerekiyor.
Dördüncüsü, bazı mesleki alanların başka ülkelerde doğmuş olmaları da, anadilimizi konuşurken yabancı kelimeler kullanmamıza sebep olurlar. Sözgelimi, internetle ilgili terimlerin İngilizce olması neredeyse kaçınılmazdır. Türkçeleştirmeye çalıştıkça da konu daha bir karışık hâl alıyor. Bu, durumda ne yapılabilir, uzun boylu bir şekilde tartışmak, müzakere etmek gerekiyor.
Yabancılar
da Türkçe kelimeler kullanırlar
Altıncı olarak, yabancılar Türkçe konuşurlarken yabancı kelimeler kullanabiliyorlar. Sözgelimi uygun kelimeyi bulamadıklarında, sizin İngilizce veya onların konuştuğu dili biliyor olmanızdan dolayı, kendi dillerinden bir kelimeyi kullanabiliyorlar. Bu, doğal bir davranıştır. Siz de o kelimenin Türkçe karşılığını vererek, onların Türkçe bilgilerinin gelişmesine yardımcı olursunuz.
Altıncı olarak, yabancılar Türkçe konuşurlarken yabancı kelimeler kullanabiliyorlar. Sözgelimi uygun kelimeyi bulamadıklarında, sizin İngilizce veya onların konuştuğu dili biliyor olmanızdan dolayı, kendi dillerinden bir kelimeyi kullanabiliyorlar. Bu, doğal bir davranıştır. Siz de o kelimenin Türkçe karşılığını vererek, onların Türkçe bilgilerinin gelişmesine yardımcı olursunuz.
Hava
atmak için
Yedinci olarak, bazı kişiler de, sahip oldukları poziyonu vurgulamak veya İngilizcelerinin (Fransızcalarının vs) çok iyi olduğunu, kendilerince, yansıtmak için, Türkçe konuşurken yabancı kelimeler kullanırlar. Anadilinizi konuşurken, başka bir dilden kelimeler veya kelimeler Türkçe olsa bile: "İnanmıyorum!", "Kendine iyi bak!" vs gibi yabancı dil kokan ifadeler kullanmak, kişinin o yabancı dili iyi bildiğinizi göstermez. Sadece kafasının karışık olduğunu gösterir!
Yedinci olarak, bazı kişiler de, sahip oldukları poziyonu vurgulamak veya İngilizcelerinin (Fransızcalarının vs) çok iyi olduğunu, kendilerince, yansıtmak için, Türkçe konuşurken yabancı kelimeler kullanırlar. Anadilinizi konuşurken, başka bir dilden kelimeler veya kelimeler Türkçe olsa bile: "İnanmıyorum!", "Kendine iyi bak!" vs gibi yabancı dil kokan ifadeler kullanmak, kişinin o yabancı dili iyi bildiğinizi göstermez. Sadece kafasının karışık olduğunu gösterir!
İngilizce
Türkçe’den zengin midir?
Çok acıdır ki, bana “İngilizce, Türkçe’den daha zengin sanırım” diyen öğrencilerim olmuştur. Burada biraz haksız bir yargı da var: Bunu söyleyen öğrencilerimin bazıları aslında Türkçe’yi bilmemektedirler. Yani, fikir dünyaları bazı kavramları, kendi anadilinde öğrenmeye mecbur kalmamıştır. Kendi ana dilinde roman okumadan, yabancı dilde romanlar ya da metinler okuyunca, bazı kavramlarla önce yabancı dilde tanışmışlardır. Aslında ana dilinde de olan bu kavramların, İngilizce’nin veya başka bir dilin malı ve zenginliği olduğunu sanmaktadırlar.
Anadilimizi tanıyalım. Bu ifade “yerli malı kullanalım” gibi bir ifade oldu, ama siz benim ne demek istediğimi sanırım anlıyorsunuz!
-----------------
Çok acıdır ki, bana “İngilizce, Türkçe’den daha zengin sanırım” diyen öğrencilerim olmuştur. Burada biraz haksız bir yargı da var: Bunu söyleyen öğrencilerimin bazıları aslında Türkçe’yi bilmemektedirler. Yani, fikir dünyaları bazı kavramları, kendi anadilinde öğrenmeye mecbur kalmamıştır. Kendi ana dilinde roman okumadan, yabancı dilde romanlar ya da metinler okuyunca, bazı kavramlarla önce yabancı dilde tanışmışlardır. Aslında ana dilinde de olan bu kavramların, İngilizce’nin veya başka bir dilin malı ve zenginliği olduğunu sanmaktadırlar.
Anadilimizi tanıyalım. Bu ifade “yerli malı kullanalım” gibi bir ifade oldu, ama siz benim ne demek istediğimi sanırım anlıyorsunuz!
-----------------
-------------------------
Savaş ŞENEL: İngilizce Öğretmeni, İletişim Danışmanı, Okunaklı-Anlaşılır Yazarlık Koçu
savassenel@gmail.com, savassenel@yahoo.com
Yüz yüze ve Online (Skype , Google Drive) verdiği dersler Eğitimler
Yurtdışı Eğitim Danışmanlığı Hizmetleri
savassenel@gmail.com, savassenel@yahoo.com
Yüz yüze ve Online (Skype , Google Drive) verdiği dersler Eğitimler
Yurtdışı Eğitim Danışmanlığı Hizmetleri
SAVAŞ ŞENEL KİTAPLARI
AZ ACILI VE KALICI İNGİLİZCE-YABANCI DİL ÖĞRENMEK İÇİN PÜF NOKTALARI
Kitabın Tanıtım Videosu
Kitabın Tanıtım Yazısı
Kitabın Facebook sayfası
Kitabı buradan satın alabilirsiniz: Kitapyurdu.com
(Kitabı İmzalı Edinmek İsterseniz Bize Yazınız: savassenel@gmail.com)
AZ ACILI VE KALICI İNGİLİZCE-YABANCI DİL ÖĞRENMEK İÇİN PÜF NOKTALARI
Kitabın Tanıtım Videosu
Kitabın Tanıtım Yazısı
Kitabın Facebook sayfası
Kitabı buradan satın alabilirsiniz: Kitapyurdu.com
(Kitabı İmzalı Edinmek İsterseniz Bize Yazınız: savassenel@gmail.com)
ÇAY SAATİ İÇİN HAFİF YAZILAR
No comments:
Post a Comment